Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής : Ένα σύγχρονο ερευνητικό ίδρυμα πανελλήνιας σημασίας και εμβέλειας...Η σελίδα ενημερώθηκε στις 08:26, 16 Νοεμβρίου 2009

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιανής αναπτύσσεται η ιστορική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής, πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός από τα ισχυρότερα βασίλεια της Άνω Μακεδονίας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής, από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Οι συλλογές του περιλαμβάνουν ευρήματα ιδιαίτερης σημασίας, που συμπληρώνουν την εικόνα της ιστορίας του ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, όπως αυτά της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (15ος-12ος αι. π.Χ.) και της αρχαϊκής-κλασικής περιόδου (6ος-5ος αι. π.Χ.), στα οποία αποτυπώνονται η εγκατάσταση των δωρικών-μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίων στην περιοχή, καθώς και η οικιστική ανάπτυξη και πολιτική οργάνωση που υπήρχε στην Αιανή από τον 6ο αι. π.Χ.
Το κτηριακό συγκρότημα του μουσείου έχει συνολική έκταση 4.500 τ.μ. και διαθέτει ισόγειο και πρώτο όροφο. Οι χώροι του περιλαμβάνουν οκτώ εκθεσιακές αίθουσες συνολικού εμβαδού 971 τ.μ., από τις οποίες είναι επισκέψιμες μόνο οι δύο (242 τ.μ.), αποθήκες αρχαιοτήτων, γραφεία, βιβλιοθήκη, σχεδιαστήριο, αποθήκη εργαλείων-ξυλουργείο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και ξενώνα, καθώς και σύγχρονα εργαστήρια συντήρησης μεταλλικών και πηλίνων αντικειμένων. Η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων από το 1995 έως τον Οκτώβριο του 2002, που άρχισε η λειτουργία των δύο μόνιμων εκθεσιακών χώρων, φιλοξένησε μία έκθεση με εικόνες, κείμενα, χάρτες και λίγα αντίγραφα αρχαιοτήτων.

Στους στόχους του μουσείου, που υπάγεται στη ΙΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, είναι με την έκθεση των ευρημάτων της Αιανής, τα οποία δίνουν νέα διάσταση στην ιστορία της Μακεδονίας, να αναδείξει τον παιδευτικό-εκπαιδευτικό χαρακτήρα του, ώστε, εκτός από την επιστημονική κοινότητα και ο απλός επισκέπτης να κατανοεί και να αναγνωρίζει τα νέα στοιχεία και τα συμπεράσματα της έρευνας. Παράλληλος στόχος είναι να ενταχθεί δυναμικά και πολύμορφα στην τοπική και στην ευρύτερη κοινωνία με εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, συμπόσια, συνέδρια και περιοδικές εκθέσεις. Από 1988 έχει οργανώσει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και αλλοδαπούς φοιτητές σε διάφορες θεματικές ενότητες, τρεις επιστημονικές ημερίδες, έχει δημιουργήσει πέντε ταινίες για την προβολή του αρχαιολογικού πλούτου, ενώ παράλληλα παρέθεσε γεύματα αρχαίας διατροφής (1995, 1996, 2000), πραγματοποίησε ιππικές πορείες σε ίχνη αρχαίων διαδρομών, που έχουν συνδεθεί με σημαντικά ιστορικά γεγονότα (1996, 1997, 2000, 2002), και μία αθλητική εκδήλωση με αγώνα δρόμου υπό τον τίτλο «ο Δρόμος του Απολλοδώρου» (αρχαίου δρομέα από την Αιανή) ενταγμένη στα Αιαναία Άθλα σε συνεργασία με το Δήμο Αιανής. Η συμμετοχή του σε δραστηριότητες για την ενημέρωση των πολιτών με ομιλίες, οργανωμένες ξεναγήσεις, διαλέξεις και φωτογραφικές εκθέσεις είναι συνεχής με στόχους την ευαισθητοποίηση, την κτήση ιστορικής και εθνικής αυτογνωσίας, την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής συνείδησης και τη σύνδεση του φυσικού με το πολιτισμικό περιβάλλον, αλλά και την αυτοεκτίμηση μέσω της πολιτιστικής δημιουργίας.

Το εκθεσιακό πρόγραμμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής οργανώνεται σε τρεις παράλληλους άξονες:

1. Στην ιστορική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής, πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός βασιλείου από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας και της ευρύτερης περιοχής και από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.

2. Στις ενότητες των ευρημάτων που ήρθαν στο φως στους διάφορους τομείς της συστηματικής ανασκαφής (πόλη, νεκροταφεία, χώρα) αλλά και τα σύνολα που προέρχονται από σωστικές ανασκαφές.

3. Στην καθημερινή ζωή και τους θεσμούς στην αρχαιότητα, όπως προβάλλονται μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα

Θεματικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιανής αναπτύσσεται η διαχρονική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός βασιλείου από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας και της ευρύτερης περιοχής και από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.

Ως σημαντικότερα εκθέματα θεωρούμε την ενότητα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (15ο - 12ος αιώνας π.Χ.) με τα Μυκηναϊκά ευρήματα και την αμαυρόχρωμη κεραμική και την ενότητα της Αρχαϊκής - Κλασικής εποχής (6ος - 5ος αιώνας π.Χ.), που συμπλήρωσαν το κενό που υπήρχε στην ιστορία του Ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, αφού στα ευρήματα αποτυπώνονται η εγκατάσταση των Δωρικών - Μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίων και από τον 6ο αιώνα π.Χ. οικιστική ανάπτυξη και πολιτική οργάνωση.

Κάτω από το πρίσμα των νέων αυτών και άλλων δεδομένων με αδιάλειπτη συνέχεια διαχρονικά, σύμφωνα με τα οποία οι αρχαιότητες της Αιανής έδωσαν νέα διάσταση στην ιστορία όλης της Μακεδονίας, στόχος μας είναι με την έκθεση των ευρημάτων να αναδείξουμε τον παιδευτικό-εκπαιδευτικό χαρακτήρα του νέου Μουσείου, ώστε, εκτός της επιστημονικής κοινότητας, και ο απλός επισκέπτης να κατανοεί και να αναγνωρίζει τα νέα στοιχεία και συμπεράσματα. Παράλληλος στόχος είναι να ενταχθεί δυναμικά και πολύμορφα στην τοπική και την ευρύτερη κοινωνία, με εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, τάσια, συνέδρια, περιοδικές εκθέσεις κτλ.

Η έκθεση του Μουσείου της Αιανής συνολικής έκτασης 975 τ.μ., περιλαμβάνει σε 6 αίθουσες ευρήματα από την αρχαία Αιανή και τη χώρα της, ενώ η 7" αίθουσα προορίζεται για προσωρινές εκθέσεις ευρημάτων από τον νομό Κοζάνης:

Α. Η ιστορική ταυτότητα της Άνω Μακεδονίας, της Ελιμιώτιδας και της Αιανής. Προϊστορικά ευρήματα

Β. Η αρχαία πόλη στο λόφο της Μεγάλης Ράχης

Γ. Δημόσιος και ιδιωτικός βίος

Δ. Τα νεκροταφεία της αρχαϊκής και κλασικής εποχής

Ε. Πλαστική με αγάλματα, στήλες και αρχιτεκτονικά μέλη

ΣΤ. Τα νεκροταφεία των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων.

Η λειτουργία του εκθεσιακού χώρου του Μουσείου άρχισε τον Οκτώβριο του 2002 σε δύο αίθουσες, Α και Β έκτασης 153 και 89 τ.μ. αντίστοιχα. Η έκθεση είναι δομημένη χρονικά και θεματικά. Τα χαρακτηριστικά ς έκθεσης, όπως σύντομα αναφέραμε, είναι:

Η επιστημονική παρουσίαση των ευρημάτων, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των ειδικευμένων επισκεπτών.

Ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας παρουσίασης, ώστε να μυηθεί και ο πλέον ανυποψίαστος επισκέπτης σε βασικούς τομείς της αρχαίας ιστορίας και πολιτισμού.

Στην Αίθουσα Α ο επισκέπτης ενημερώνεται για την ιστορική ταυτότητα της Άνω Μακεδονίας, της Ελίμειας και της Αιανής. Ακολουθούν τα ευρήματα από τις ανασκαφές των νεολιθικών οικισμών της Αιανής και αυτών της Εποχής του Χαλκού. Εκτίθενται αντιπροσωπευτικά αγγεία από τη μεγάλη συλλογή των αμαυρόχρωμων και μυκηναϊκών αγγείων της Αιανής, καθώς και οι δύο ταφές του ίδιου νεκροταφείου με έντονα μυκηναϊκό χαρακτήρα. Την Ύστερη Εποχή του Χαλκού διαδέχεται η Εποχή του Σιδήρου με τη χαρακτηριστική κεραμεική και κυρίως με τα περίτεχνα κοσμήματα, γνωστά ως «μακεδονικά χαλκά».

 

Στην Αίθουσα Β εκτίθενται τα ευρήματα των ιστορικών χρόνων από την αρχαία πόλη της Αιανής. Τον επισκέπτη υποδέχεται το μαρμάρινο άγαλμα της Νίκης, ακρωτήριο κτηρίου της πόλης, ακολουθεί μετά το χάλκινο αγαλμάτιο της πεπλοφόρου από το τοπικό εργαστήριο. Στις επόμενες προθήκες ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τη χρονολογικά την εξέλιξη της πόλης μέσα από την κεραμεική της, από τα αρχαϊκά έως και τα ελληνιστικά χρόνια. Ενημερώνεται για τις συνήθειες των κατοίκων της, τις καθημερινές βιοποριστικές και οικιακές ασχολίες, τις εμπορικές ανταλλαγές, και τέλος θαυμάζει το μεγάλο αριθμό αγγείων που προήλθαν από τον πυθμένα της μεγάλης Δεξαμενής, όπου είχαν πέσει κατά την προσπάθεια των κατοίκων να αντλήσουν το πολύτιμο και αναγκαίο για τις καθημερινές ανάγκες νερό.

 

 

 

• Επιστροφή