Δ.Δ ΠλατανορεύματοςΗ σελίδα ενημερώθηκε στις 09:24, 28 Ιουλίου 2009
Απο τα μεγαλύτερα χωριά στο Δήμο Σερβίων,
είναι το Δημοτικό Διαμέρισμα Πλατανορέματος,
ενα χωριό με ζωντάνια και κίνηση...
Κορυφαία ανάδειξη στο Πλατανόρεμα είναι
οι εντυπωσιακές Αποκριάτικες Εκδηλώσεις,
που ξεχωρίζουν και αποτελούν σημείο αναφοράς
για την πολιτιστικη και κοινωνική ανάπτυξη του
χωριού....
Το Πλατανόρρευμα βρίσκεται στο Νομό Κοζάνης στην Επαρχία Σερβίων. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Σερβίων, από την έδρα του οποίου απέχει 3 χλμ. Είναι χτισμένο στους πρόποδες των Πιερίων, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο ποταμός Αλιάκμονας. Η απόσταση του χωριού από την Κοζάνη είναι 31χλμ, από τη Λάρισα 99 χλμ ενώ από τη Θεσσαλονίκη είναι περίπου 160 χλμ. Σε όλες τις περιπτώσεις το οδικό δίκτυο βρίσκεται σε άριστη οδική κατάσταση ενώ η σύνδεση με τη Θεσσαλονίκη γίνεται πλέον μέσω της Εγνατίας Οδού σε μικρότερο χρόνο (περίπου μια ώρα και είκοσι λεπτά) και με μεγαλύτερη ασφάλεια (παράκαμψη Καστανιάς).
Ο πληθυσμός του χωριού είναι 1200 περίπου κάτοικοι. Η κύρια ασχολία είναι η γεωργία ενώ σημαντικό ποσοστό εργάζεται στην ΔΕΗ. Το χωριό έχει μεγάλο ποσοστό νέων σε αντίθεση με το ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λειτουργία 6�τάξεων Δημοτικού Σχολείου.
Αξιοσημείωτο είναι το τεχνητό φράγμα του ποταμού το οποίο κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 70 καθώς και η τεχνητή γέφυρα, μήκους περίπου 1400 μέτρων, η οποία ενώνει την περιοχή των Σερβίων με την Κοζάνη.
Η ευρύτερη περιοχή της τεχνητής λίμνης προσφέρεται για ψάρεμα καθώς (γουλιανός είναι το ευρύτερα γνωστό) καθώς και για καλό φαγητό στις πολλές ταβέρνες που λειτουργούν στην περιοχή.
Γνωρίστε τις πλούσιες γεύσεις της τοπικής κουζίνας. Οι πίτες με γέμιση κρεμμυδιού, μελιτζάνας, πράσου, τσουκνίδας, σπανάκι ή κομματιών κρέατος είναι τοπικές σπεσιαλιτέ.
Μοναδικά επίσης στην περιοχή είναι και τα "κιχιά", ατομικά πιτάκια φτιαγμένα από φύλλο ζύμης και τυρί φέτα, τυλιγμένα σε σχήμα κοχλία και ψημένα στο φούρνο.
Οι λάτρεις των τυριών θα ενθουσιαστούν από τη δοκιμή της φέτας, του "μπάτζιου" και του "τουλουμίσιου" τυριού των ντόπιων τυροκομείων.
Τα γιαπράκια", τα οποία στην περιοχή λέγονται "σαρμάδια", είναι ντολμάδες με ρύζι, κομμάτια από χοιρινό κρέας και καρυκεύματα τυλιγμένα σε φύλλο από λάχανο "αρμιάς", δηλαδή λάχανο τουρσί, που μαγειρεύονται σε χαμηλή φωτιά για πολλές ώρες.
Σύμφωνα με την παράδοση, τα "γιαπράκια" συμβολίζουν το "σπαργανωμένο Χριστό" και για το λόγο αυτό αποτελούν το κύριο πιάτο στο παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑΤΟΣ
Το εγκαταλειμμένο, από την περίοδο της Κατοχής χωριό "Μοσχοχώρι" βρίσκεται στη Δυτική πλευρά των Πιερίων, 8 χλμ. περίπου Ανατολικά από το σημερινό χωριό Πλατανόρρευμα.
Οι κάτοικοι του ζούσαν παλαιότερα στο χωριό "Τζέρνιστα" που Βρισκόταν στους πρόποδες των Πιερίων 1500 περίπου μέτρα Βορειοανατολικά του Πλατανορρεύματος.
Οι κάτοικοι του χωριού "Τζέρνιστα", στις αρχές του 19ου αιώνα, την εποχή του Αλή Πασά, επειδή δεχόταν συχνές επιδρομές και λεηλασίες από τους Τούρκους και τους Γκέκηδες, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους και να προσφύγουν ψηλότερα στα Πιερία αναζητώντας νέο τόπο για να κατοικήσουν, μακριά από τους Τούρκους επιδρομείς.
θεώρησαν ότι το κατάλληλο μέρος για να ζήσουν και να προστατευθούν ήταν αυτό οπού σήμερα Βρίσκεται το ερειπωμένο χωριό "Μοσχοχώρι".
Το "Μοσχοχώρι" μέρα με τη μέρα μεγάλωνε και προόδευε και σιγά σιγά εξελίχθηκε σε ένα ζωντανό χωριό που απαριθμούσε 180 περίπου οικογένειες και έφτασε να έχει πληθυσμό μέχρι και 1000 κατοίκους. Κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η γεωργία - κτηνοτροφία και το εμπόριο (αγωγιάτες). Είχε σχολείο με δύο δασκάλους, στο οποίο φοιτούσαν έως και 60 - 70 μαθητές.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο χωριό υπήρχε ένα μεγάλο κτίσμα (χάνι) το οποίο λειτουργούσε υπό τη διαχείριση της Τοπικής Εξουσίας. Στο "Χάνι" διανυκτέρευαν κυρίως διερχόμενοι αγωγιάτες με τα καραβάνια τους που μετέβαιναν για προμήθεια εμπορευμάτων στην Κατερίνη και επέστρεφαν από τον ίδιο πάλι δρόμο.
Από το 1930 άρχισε πλέον να ωριμάζει η ιδέα της μεταφοράς του χωριού. Τα φαινόμενα καθιζήσεων και κατολισθήσεων του εδάφους που παρατηρήθηκαν, είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ρωγμών σε πολλά σπίτια κατ καθιστούσαν επικίνδυνη την περαιτέρω παραμονή των κατοίκων στο μέρος αυτό.
Έτσι αποφασίστηκε σε Γενική Συνέλευση , ύστερα από ομόφωνη απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου, η μετακίνηση του χωριού χαμηλότερα και η εγκατάσταση του στο ήδη υπάρχον χωριό "Ορτάκιον". Η μετεγκατάσταση της Κοινότητας Μοσχοχωρίου εγκρίθηκε από το Κράτος με Ν.Α. του Υπουργείου Εσωτερικών στις 3 Μαρτίου του 1943.
Η μετακίνηση των κατοίκων Μοσχοχωρίου είχε ήδη αρχίσει από το 1933. Εκείνη τη χρονιά έγινε ρυμοτόμηση της έκτασης και χορηγήθηκαν οικόπεδα από τη Νομαρχία Κοζάνης στις οικογένειες από το Μοσχοχώρι.
Οι περισσότεροι όμως Μοσχοχωρίτες έφυγαν αμέσως μετά το κάψιμο του χωριού από τους Γερμανούς 13/12/1943.
Αρχικά φιλοξενήθηκαν από τους γειτονικούς οικισμούς Σερβίων & Νεράιδας και αργότερα εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο Ορτάκι το οποίο μετονομάστηκε "Πλατανόρρευμα" και αποτελούνταν από 30 περ. οικογένειες του Ορτακίου, 180 περ. οικογένειες του Μοσχοχωρίου και 20 περίπου οικογένειες του Παλαιογρατσάνου. (Οι τελευταίοι ήρθαν λίγα χρόνια αργότερα, αναγκασμένοι να μετακομίσουν πιο χαμηλά λόγω του άγονου της γης και των δυσμενών συνθηκών διαβίωσης που χαρακτήριζαν το χωριό Παλαιογράτσανο).
Το Πλατανόρρευμα πήρε την ονομασία του από τα πολλά πλατάνια που υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν στους δυο χείμαρρους που περικλείουν το χωριό και το ρεύμα (ροή) νερού που δημιουργούνταν σ' αυτούς.
Η μετεγκατάσταση του Μοσχοχωρίου ολοκληρώθηκε το έτος 1950 - 51.
Φυσικό ήταν τον πρώτο καιρό να δημιουργούνται διάφορα προβλήματα και δυσκολίες στη συμβίωση των ανθρώπων. Αυτά όμως με το πέρασμα του χρόνου την προσπάθεια των Αρχών και την καλή θέληση των κατοίκων ξεπεράστηκαν και έτσι σήμερα φτάσαμε στο σημείο οι κάτοικοι των τριών παραπάνω χωριών να συνυπάρχουν αρμονικά στην καινούργια Κοινότητα και να δουλεύουν από κοινού για την ανάπτυξη του τόπου τους.
Μορφωτικός Όμιλος Πλατανορρεύματος
Σημαντική δραστηριότητα στη καταγραφή, διατήρηση και συνέχιση της τοπικής παράδοσης κύρια μέσα από τα χορευτικά τμήματα.
Αθλητικός Σύλλογος Ερμής Πλατανορρεύματος
Φυτώριο νέων ταλέντων στο χώρο του αθλητισμού και σημαντική παρουσία στο τοπικό πρωτάθλημα.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιοτέρων, οι κάτοικοι του χωριού Τζέρνιστα στην αναζήτηση νέου τόπου για μόνιμη εγκατάσταση, βρήκαν μέσα σε μια σπηλιά στα Πιερία μια μικρή εικόνα της Αγίας Παρασκευής. Αυτό το θεώρησαν καλό σημάδι για να μείνουν εκεί μόνιμα υπό την προστασία της Αγίας. Έτσι το 1812 άρχισαν οι εργασίες ανέγερσης του ναού της Αγίας Παρασκευής, η οποία έγινε και η Πολιούχος του νέου χωριού.
Η Αγία θεωρούνταν Θαυματουργή για τους κατοίκους και σ' Αυτή προσέτρεχαν στις δύσκολες στιγμές τους. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που μιλούν για τη θεραπεία ανίατων για την εποχή ασθενειών και πολλών άλλων περιπτώσεων που άνθρωποι βοηθήθηκαν σε δύσκολες στιγμές επικαλούμενοι την Αγία. Πολλοί πιστοί που κοιμήθηκαν στο ναό είδαν σε όραμα την Αγ. Παρασκευή να τους δίνει οδηγίες και συμβουλές.
Aλλοι επίσης είδαν την Αγία να βγαίνει από την αριστερή είσοδο του Αγίου Βήματος με τα ’για των Αγίων και κάνοντας κύκλο να μπαίνει πάλι στο Ιερό Βήμα δια της Ωραίας Πύλης. Στα χρόνια της Κατοχής οι Γερμανοί προσπάθησαν να κάψουν το ναό, αλλά η Αγία φύλαξε το σπίτι της και οι εχθροί της, αφού είδαν ότι η εκκλησία δεν παραδινόταν στις φλόγες, φοβήθηκαν και σταμάτησαν τη βέβηλη αυτή πράξη τους.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι στο Μοσχοχώρι υπήρχε και η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου τον οποίο οι κάτοικοι τιμούσαν εξίσου με την Αγ. Παρασκευή.
Σήμερα σώζεται μόνο το καμπαναριό του Αγίου Αθανασίου, καθ' ότι η εκκλησία καταστράφηκε την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Κατά την παράδοση κάθε χρόνο την ημέρα της γιορτής της Πολιούχου, 26 Ιουλίου, κατέβαινε από τη δασώδη περιοχή των Πιερίων ένα ελάφι.
Αυτό αφού έκανε τρεις φορές το γύρο του Ναού, σταματούσε στην είσοδο ξεκουραζόταν και στη συνέχεια έκλινε το κεφάλι του και παραδινόταν στους επίτροπους της εκκλησίας, οι οποίοι το έσφαζαν κατ μοίραζαν το κρέας του στους κατοίκους.
Κάποια χρονιά το ελάφι καθυστέρησε να έρθει και οι επίτροποι, λόγω του προχωρημένου της ώρας, το έσφαξαν χωρίς να το αφήσουν να ξεκουραστεί. Από τότε το ελάφι δεν ξαναφάνηκε.Τα επόμενα χρόνια αφού είδαν ότι το ελάφι δεν ερχόταν, θεώρησαν καλό να σφάζουν ένα μόσχο.
Το έθιμο της σφαγής του μόσχου εξακολουθεί να τηρείται μέχρι και σήμερα.
Το 1956 οι επίτροποι αποφάσισαν πάλι να καταργήσουν το έθιμο, επειδή όμως φοβήθηκαν να αναλάβουν μια τέτοια ευθύνη προσέφυγαν στη Μητρόπολη για να ζητήσουν και τη γνώμη του τότε Μητροπολίτη Κοζάνης. Εκεί με την κοινή γνώμη και του Μητροπολίτη Σιάτιστας, αποφασίστηκε να μην καταργηθεί το έθιμο και έτσι συνεχίζει να τελείται μέχρι και σήμερα.
Αφού πάρθηκε η τελεσίδικη απόφαση μεταφοράς του Μοσχοχωρίου, οι κάτοικοι θέλησαν, παράλληλα με τα δικά τους σπίτια, να κτίσουν κι ένα σπίτι για την Αγία τους, για να την αισθάνονται πάλι κοντά τους και να βιώνουν και πάλι υπό την προστασία της.
Έτσι ξεκίνησαν οι διαδικασίες ανέγερσης του νέου Ναού, στο Πλατανόρρευμα, ο οποίος ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950.
Μερικά χρόνια αργότερα, εφόσον πλέον η μετακόμιση των κατοίκων τελείωσε οριστικά, αποφασίστηκε ότι στο εξής η Ιερά πανηγύρι θα τελούνταν στο Πλατανόρρευμα, όπου μεταφέρθηκαν από το Μοσχοχώρι όλα τα εκκλησιαστικά είδη, Ιερά βιβλία , ακόμη και η καμπάνα.
Οι χριστιανοί όμως προσκυνητές της περιφέρειας και διάφοροι πάσχοντες ασθενειών που είχαν ανάγκη τη βοήθεια της Αγίας Παρασκευής, παρότι ειδοποιήθηκαν για το παραπάνω γεγονός, αντί να προσέλθουν να εκκλησιαστούν στο Πλατανόρρευμα, την Παραμονή της εορτής ανέβηκαν στην εκκλησία του Μοσχοχωρίου.